Waarom zijn de Beatles zo beroemd en succesvol geworden en ‘Ricki and his skifflemates’ niet? Mijn oom Johan zou zeggen: talent. Vast. Toch heb ik weleens heel vroege opnamen gehoord van de Beatles waar dat talent nog niet helemaal tot uiting in kwam. Malcolm Gladwell heeft een ander antwoord: Hamburg. Als jonge knullen werden de Beatles uitgenodigd om in Hamburg in striptenten te komen spelen. Die uitnodiging kwam per ongeluk. De man  uit Hamburg die bands nodig had kwam eigenlijk naar London om daar te zoeken en ontmoette een agent uit Liverpool. Het resultaat was dat de Beatles zo’n 4 keer naar Hamburg vertrokken en daar in anderhalf jaar 270 avonden non stop de hele avond/nacht speelden. Ze konden niet alleen hun succesnummers spelen zoals ze in Liverpool deden maar moesten van alls spelen op heel veel verschillende manieren om het niet direct muziekminnende publiek te blijven vermaken. Dat was de basis van hun enorme succes….oefening. De oefenmogelijkheid openbaarde zich deels door talent, maar vooral door de kans om naar Hamburg te gaan wat uit een nogal willekeurig voorval ontstond door een ongeplande ontmoeting tussen twee agenten in een Londense bar.

Talent en oefening. Een heel interessante synergie. Het boek van Gladwell is de moeite van het lezen waard omdat hij de carrières van veel succesvolle mensen analyseert. Hij concludeert dat wat wij talent noemen vaak een ingewikkelde combinatie is van aanleg, kansen en een volkomen willekeurig voordeel.

In hoofdstuk 2 komen de 10.000 uren om de hoek kijken.  Een veel gehoord aantal uren dat nodig is om een algemeen erkend expert te worden op een gebied. Ook daar veel onderzoek bij muzikanten: wat maakt het verschil tussen de professionals en de mindere goden? Oefentijd na hun 8e jaar. 10.000 uur betekent 3 uur per dag, 20 uur per week oefenen gedurende 10 jaar. Veel dus. Dat verklaart ook dat je hoe ouder je wordt steeds beter wordt in bepaalde dingen…Als je op je 20e expert wil zijn op een gebied moet er dus een zekere gekte en obsessie in je zitten. Dan moet je dus geconcentreerd en doelgericht 3 uur of meer aan iets besteden vanaf je tiende jaar…waaraan besteden pubers dat? Juist. Computerspellen en chillen. Ben heel benieuwd wat dat ons brengt over 5 jaar ofzo…

Oefening dus. Heel veel oefening… 10.000 uur. Maar wat maakt nu dat je heel veel uur aan iets wilt/gaat besteden? In het geval van jonge mensen:naast je eigen interesse vooral ook leeftijdsgenoten, ouders en andere volwassenen die je aanmoedigen en je steeds weer prikkels geven om de volgende stap te zetten. Je uitdagen. Je feedback geven. En dan nog. Wat maakt dat jij gemotiveerd blijft om steeds weer aan de slag te gaan? Carol Dweck heeft daar veel onderzoek naar gedaan. In ‘Mindset, de weg naar een succesvol leven’ beschrijft ze twee soorten mindsets: een statische en een dynamische of ‘growth’ mindset. Als jij zelf gelooft dat je talenten in marmer zijn gehouwen en niet ontwikkelbaar zijn dan heb je een statische mindset. Als je aan de andere kant denkt dat door moeite te doen je je kwaliteiten kunt ontwikkelen dan is er sprake van een growth mindset. Dweck toont aan dat de mindset van mensen een grote invloed heeft op hun succes in het leven. Ze toont bovendien aan dat door goede feedback de mindset van jonge mensen te veranderen is. In de basis gaat het dan om zelfvertrouwen. Het vertrouwen om uitdagingen te kunnen verwelkomen, niet op te geven bij tegenslagen, inspanning te zien als en stap op weg naar meesterschap, te leren van kritiek en lering en inspiratie te vinden in het succes van anderen.

Ik denk dat bovenstaande twee elementen hele belangrijke aanknopingspunten zijn voor onderwijs. Ook in het onderwijs moet er ruimte zijn om te oefenen, ook als het niet direct doelgericht oefenen is, prutsen dus. Onderwijs moet zorgen voor een omgeving waarin leerling geprikkeld worden om op onderzoek te gaan. Onderwijs moet er voor zorgen dat  die omgeving dus vol uitdagingen zit voor ieder individueel kind. Het onderwijs moet leerlingen vertrouwen geven. Niet door ze at random complimenten te geven, maar door ze heel gerichte feedback te geven op wat ze doen, niet wie ze zijn. Onderwijs moet tegenslagen gaan vieren! Jeee! Wat gaaf dat je het nog niet helemaal kan, dat betekent dat er nog allerlei dingen te leren zijn! Super! Het spreekt voor mij voor zich dat ons normering systeem daarmee niet meer van deze tijd is omdat het kinderen langs een landelijke norm legt waarbij leerlingen op fouten in een hok geduwd worden. De wijze waarop we leerlingen gaan ondersteunen moet veel meer gaan leunen op feedback per individueel kind. In die beoordeling gaat het dan over reflectie op wat je doet ten opzichte van waar je heen gaat (feedback, feed forward en feed up). Ik vind zelf de beoordeling in de Harry Potter reeks wel een goede (een goede reden om de boeken nogmaals te lezen (-:).

Het begint in ieder geval bij de leerling. Waar ligt zijn natuurlijke behoefte? Waaraan besteedt die leerling veel tijd uit zichzelf. Kijk daar als onderwijsgevende eens zonder oordeel naar. Wat voor aanknopingspunten geeft dat je om die leerling verder te helpen groeien?

Ik ben vanochtend begonnen met het opschrijven van waar ik in mijn leven al 10.000 aan hebt besteed. Verbazingwekkend hoe blijkt dat dat de dingen zijn die nu de hoekstenen vormen van mijn zijn als mens. En dat is niet alleen ‘muziek maken’. De vele uren die ik heb doorgebracht in mijn verbeelding: spelend, tekenend, lezend, knutselend, dagdromend, creërend. De vele vele uren waarin ik anderen heb geobserveerd, heb geluisterd naar wat hen beweegt heb gevoeld waar het bij hen al dan niet stroomde.

Misschien heb je vandaag nog tijd om met een lekkere kop thee op een stille plek daar eens over na te denken. Waaraan heb jij veel uur besteed in je leven, en wat heeft het je gebracht?

bron afbeelding.

Carol Dweck over mindsets: