Dag allemaal,
Afgelopen weekend heeft de Volkskrant een ingezonden brief van mij gepubliceerd nav uitlatingen van dhr. Fritsma van de PVV over cultuur. Bijzonder interessant om de reacties op dat artikel te lezen op de volkskrant site. Maar voor diegene van jullie die niet tegen gescheld kunnen: hieronder mijn artikel!
=======================================================
PVV breekt Nederlands cultureel erfgoed af Vol ongeloof en met een bezwaard hart zapte ik dinsdagavond weg van de olympische 10 kilometer schaatsen op Nederland 1. Met op mijn netvlies de totaal ontredderde blik van Sven en de starre ogen van coach Kemkers belandde ik bij Pauw en Witteman in een debat tussen Jeltje van Nieuwenhoven en de heer Fritsma van de PVV. Het leek te gaan over zwemmen, zwembaden en uiteraard islamisering. U zult mij vergeven dat ik op dat moment met mijn hoofd nog iets meer bij bevroren water zat. Tot het volgende onderwerp. De heer Fritsma had ik al eens eerder op de radio gehoord. Hij had het over die club toeteraars waar hij de subsidie op wilde korten. Het bleek te gaan over het wereldwijd vermaarde residentie orkest uit Den Haag. Daarover ging ook het volgende onderwerp in het debat. De heer Fritsma stelt dat cultuursubsidies overbodig zijn. Hij stelt dat de miljoenen die gaan naar cultuur en naar culturele instellingen als het residentie orkest, het concertgebouworkest maar ook naar amateurorkesten en educatieprojecten een verkwisting zijn van de belastingcenten. De heer Fritsma wil de in zijn ogen ridicule subsidies besteden aan veiligheid , ouderenzorg en lastenverlichting. De heer Fristma nuanceert nog wel. Het residentieorkest mag best blijven bestaan, maar dan zonder subsidie. En uiteraard werd de vergelijking met Amerika getrokken waar the LA Philharmonic zetelt in de Disneyzaal, een geheel door deze onderneming betaalde concertzaal. Wie had kunnen denken dat mijn door Sven en Gerard bezwaarde hart zo snel alweer in vuur en vlam zou raken door een simpele verandering van tv net? De reacties van Jeltje van Nieuwenhuizen en de dhr. Veenhuijzen van het residentieorkest vond ik nogal timide. Alsof ook zij zich niet heel erg goed realiseerden waarom het belangrijk is dat een land als Nederland de beslissing neemt om vanuit de gezamenlijke gelden een rijk en florerend cultureel leven te subsidiëren. Vanuit de ideologie van de PVV begrijp ik de heer Fritsma. De PVV is uit op het splitsen van de maatschappij in groepen. Verzuiling anno 2010. De bedoeling is om alle niet gewenste elementen uit onze samenleving te krijgen teneinde een nieuw Nederlands elan te verkrijgen. Een oranjegevoel pur sang, waar het Wilhelmus ’s ochtends uit de scholen klinkt en de nationale driekleur wappert. Spruitjesgeur en jus ruik je rond het avonduur, en op zondag horen we kerkklokken gaan. Langs het tuinpad van mijn vader en op elke straathoek staan politieagenten om de orde te handhaven met straffe hand. Bij de inburgering wordt je verplicht de gouden medaille winnaars van de olympische 10 kilometers van de afgelopen 5 olympische spelen op te dreunen inclusief de bijbehorende tijd. Je hoort erbij of niet. Een ieder die erbij hoort wordt beloond met lastenverlaging en zorg voor later. Een ieder die er niet bij hoort of behoefte heeft aan een eigen identiteit die afwijkt van het door de PVV geschetste beeld van ‘de Nederlander’ wordt opgesloten, of beter nog, het land uitgezet. In deze ideologie past de kunst niet. Alhoewel het natuurlijk prima te beargumenteren valt dat het residentieorkest (105 jaar geleden opgericht) een uiting is van het Nederlands erfgoed en juist daarom door de PVV beschermd dient te worden. Kunst verbindt. Kunst maakt verlangen naar iets beters los in mensen en verbindt hen op het meest basale niveau: het niveau van zijn. Door de kunst zien mensen elkaar. Kunsteducatie maakt dat verlangen los in mensen. Door kinderen en jong volwassenen tools te geven om hun binnenwereld op een creatieve manier zichtbaar te maken aan anderen geef je hen tools om te ‘zijn’ in een complexe wereld waarin de problemen niet eenduidig zijn en met een simpel antwoord op te lossen. Een wereld waarin kunst en kunsteducatie centraal staan is een wereld waarin je kiest voor de binnenkant van mensen en niet hun uiterlijke verschijning. Een wereld waarin je kiest voor de individuele mogelijkheden en visies in plaats van het collectieve populisme. De kunst laat ons een betere wereld zien en geeft ons handvatten om daaraan bij te dragen. Door de kunst bewust weg te bezuinigen ten gunste van veiligheid haal je de ziel uit het land en stort je Nederland terug in een tijd van kastelen, kruistochten en beschermheren. We zijn al ver op weg op dit pad getuige de kennis van de heer Fritsma over muziek. Het residentieorkest noemt hij meermalen een toeterorkest. In de muzikale vorming van de heer Fritsma is duidelijk wat misgegaan. Het residentieorkest is een symfonieorkest wat betekent dat er weliswaar een deel blazers in dit orkest zitten, maar dat het merendeel van de musici strijkers zijn. Dit zijn geen rotjes maar mensen die op een viool of een cello spelen. Toeteraars is een enigszins denigrerende benaming voor musici op blaasinstrumenten. het geluid van deze instrumenten wordt gevormd door het blazen in of op het instrument. Maar niet alleen de heer Fritsma moet hier wellicht een kleine cursus volgen. Op alle niveaus in de samenleving wordt langzaamaan duidelijk dat de kunsteducatie heeft gefaald de afgelopen jaren. We zijn er niet in geslaagd om een groot draagvlak te creëren voor kunsteducatie. De PVV is niet de enige die zich afvraagt wat het nut is van kunsteducatie. Kunstonderwijs op de basisschool is in veel gevallen van een droef niveau, op de pabo wordt gemiddeld zo’n 20 uur muziekonderwijs (gedurende de hele studie) gegeven aan de aspirant docenten. Rekenen en taal verdringen de kunstvakken. De heer Fritsma en de PVV maken uiteraard dankbaar gebruik van deze tendensen in de maatschappij. De heer Fritsma ageert tegen de subsidies die verstrekt worden. Hij spiegelt subsidies voor als zijnde een cadeau voor allerlei halfbakken organisaties. Wat hij niet vermeld is het door de overheid (terecht) aangescherpte beleid ten aanzien van juist de kunstsubsidies. Als je als kunstinstelling in aanmerking wilt komen voor subsidie moet je aantonen van maatschappelijke relevantie te zijn. Iedereen was geschokt over het feit dat het vermaarde Willem Breukercollectief in 2008 een negatief subsidieadvies kreeg. Persoonlijk was ik wel gecharmeerd van deze harde uitspraak (waar uiteraard altijd over de discussiëren is). Ik vind ook dat kunstinstellingen gestimuleerd moeten worden om zelf ‘hun broek omhoog te houden’ zoals de heer Fritsma het zo beeldend schetst. Echter, alleen een broek is niet voldoende. De kunstinstellingen in Nederland zullen zich de vorming van alle Nederlanders ter harte moeten nemen. Onderwijs moet nooit afhankelijk worden van sponsors aangezien bij de minste of geringste crisis de geldstroom dichtgedraaid wordt. Onderwijs moet in elk zichzelf respecterend land voorop staan bij de uitgaven van het rijk om continuïteit van educatie te waarborgen. Door kunstinstellingen een leidende rol te geven in de kunstzinnige vorming van onze jeugd en jongeren is er een grotere kans dat de kinderen van de heer Fritsma wellicht wel het verschil gaan leren kennen tussen blaasorkesten en strijkorkesten. Of leren drummen bij een Antilliaanse drumband, saz leren spelen op de wereldmuziekschool, Chinese opera leren waarderen of trombone gaan spelen in de plaatselijke harmonie of fanfare (de juiste benaming voor een toeterorkest). Dat zij hopelijk ook door de schoonheid en de verbinding aangeraakt worden. Dat zij daardoor een hele andere kijk op de samenleving ontwikkelen. Aangeraakt worden in je hart en handvatten krijgen om daar uitdrukking aan te geven om zo om te leren gaan met de complexheid van het leven in een moderne maatschappij. Ik roep alle kunstinstellingen, kunstdocenten, fanfares, koren, wereldmuziekfestivals, Turkse sazspelers, Antilliaanse drummers, Afrikaanse djembe-ers, salsa,- en klompendansers en een ieder die de kunst een warm hart toedraagt op om de heer Fritsma en de zijnen van repliek te dienen. Door ons te realiseren dat de kunst een maatschappelijk nut heeft juist om de kracht van kunst. We moeten ons allemaal ter harte nemen dat het ons niet voldoende gelukt is om draagvlak te creëren in de samenleving. Dat moet ons doel zijn. Door van ons land een swingende, samenhangende verbonden plek op aarde te maken waarin mensen in staat zijn hun binnenwereld aan anderen te tonen en zich te verbinden in en door de schoonheid van de kunst Suzan Lutke, 23 februari 2010
Lees, kijk en luistertips: ‘Toonladders en Tweedeklassers’, documentaire van Yo!Opera over zingen met vmbo leerlingen in de stad Utrecht. Trailer: Sir Ken Robinson over het nut van creatieve vorming van leerlingen De traan van Maxima: het symbool voor het aanraken van verlangen door muziek: