straf of beloning?

september 21, 2008 suzan

Ik ben twee week geleden gestart met een blok onderwijspsychologie op de UU. Ik mag me daar heerlijk gaan verdiepen in allerlei ideeën achter hoe mensen leren. Er zijn twee grote stromingen. Het behaviorisme gaat ervanuit dat dat al het gedrag kan worden gestimuleerd. Oftwel voor elke respons (R) bestaat een stimulus (S). Meest bekende vorobeeld is de hond van Pavlov die kwijlde bij het zien van worst maar uiteindelijk al begon te kwijlen als hij de verzorger zag. Hij was geconditioneerd.

Met de juiste beloning of straf zou je alles gedaan moeten kunnen krijgen, kun je iemand van alles leren of afleren…..interessant…vinden jullie niet? In het hoorcollege wat ik volgde werd wel opgemerkt dat bleek dat straf veel minder goed werkte dan beloning. Daarvoor is nooit een echte verklaring gevonden. Tja…wat vinden jullie??? Ik geloof niet in straf. Ik geloof ook niet in fysieke beloning (snoepjes, een mars o.i.d.) Ik geloof wel in dat als leerlingen een succeservaring hebben dit als beloning zouden kunnen ervaren en zo zich extra zouden kunnen gaan inzetten. Ik geloof dus in een innerlijke drive. Als je je leerlingen kunt prikkelen en als je daar aansprak op gaat doen zul je veel minder last hebben van motivatieproblemen en ordeproblemen. Vraag is natuurlijk hoe? Hoe kun je leerlingen intrinsiek motiveren? Afhankelijk van de doelgroep heeft iedereen succesmomenten nodig. Als je net begint is het belangrijk dat je wat snelle succesmomenten beleeft. Naarmate je meer kunt moet er uitdaging blijven en kunnen de succesmomenten verder uiteen liggen. Een grote klus kun je beter aan als je al beter weet wat je kunt. Sowieso heeft elk individu een andere behoefte wat betreft succesmomenten.

Ik probeer de leerling dus eigenlijk beloning in zichzelf te laten vinden. Dat betekent dus dat mijn opdrachten beloning in zich moeten hebben. Bij mij is dat altijd de beloning van goed klinkende muziek. Dat is het doel en de beloning. Ook is de beloning dat een leerling erachter komt dat hij het kan. Mijn rol is fasciliterend en inspirerend. Ik zorg voor de goede opdrachten, de juiste werkwijzen, de goede groepsindeling, het juiste lokaal, de juiste instrumenten, de goede sfeer, dit alles in willekeurige volgorde. Daarnaast coach ik het proces, help ik leerlingen verder te denken, geef ik ze soms antwoorden, inspireer ik hen door klassikale verhalen, musiceer ik met en voor hen op een zo hoog mogelijk niveau, ben ik open, benaderbaar, duidelijk en streng.

Ik probeer er alles aan te doen om leerlingen te helpen te worden wat ze zijn. Dat is een prachtig beroep.

4 Comments on “straf of beloning?

  1. Hoi Suzan,

    ik vind het heel erg knap dat je dit op zo veel niveau’s kan.
    Het moeilijkst (naar mijn idee) is dat je het moet aanpassen op de hele klas, terwijl het per individu verschillend is wanneer er een innerlijk gevoel van beloning en verrijking komt.
    Wat een interessant dingen leer je op de Uni!

    Tot woensdag!
    Dion

  2. Hoi Dion!

    de grap is een klas als geheel te zien, als een persoon bijna én als een groep met idnividuen. Als je aan een klas denkt hoe zie je die dan als geheel, is het een gezellig ‘mens’ een weerbarstig iemand? Een onbetrouwbaar persoon? etc…vervolgens is het zaak onder die buitenkant tekijekn of je de personen kunt vinden die deel uitmaken van de groepsdynamiek. Ik werk veel in groepen omdat dat me die inzichten beter geeft.

  3. Grappig, we hebben net bij pedagogiek het onderwerp Behaviorism behandeld en moeten daarvoor een aantal opdrachten maken.

    Ik ben er ook achter gekomen dat beloningen niet per definitie materie zijn (snoepje, kadootje), maar eerder sociale beloningen (schouderklopje, aanraking of gewoon het gevoel dat de leerling op een sociale manier in een groepsproces kan werken).
    Mensen hechten volgens het behaviorism meer aan deze sociale beloningen en ik geloof ook dat dat zo is.

    Ik vind het echt super dat jij als docent de juiste sfeer, de goede materialen, een fijne coaching, inspiratie e.d. kan uitstallen. Zo ver ben ik nog niet, dat ik al die dingen op die manier kan overzien.
    Toch mis ik in jou verhaal het complimenteren. Ik heb tot nog toe het idee dat dat belangrijk is voor kinderen (op welke manier dan ook he…door ze een plek te geven in het schoolorkest, of door een schouderklopje). Heb jij het idee dat al die dingen die jij opnoemt (inspiratie, coaching, sfeer, groepsindeling) voldoende zijn als beloning voor de leerling, of moet er ook zo nu en dan een complimentje gegeven worden?

    Lieve groet van Renske

  4. Hallo Renske en Suzan!

    De groep als mens zien vind ik moeilijk, misschien ook wel omdat het allemaal nog dichtbij staat. Ik herken de types waar ik vroeger een mening (negatief/positief) over had. Natuurlijk zet ik dat aan de kant, maar dan nog ben je bezig met de individuen en niet met het hele groepsproces. Interessant punt!
    En qua complimenteren, Renske, denk ik dat dat absoluut nodig is. De truc is dan alleen om het in goede mate toe te passen. Een docent die voortdurend maar zegt hoe goed je het doet, kan op termijn ongeloofwaardig worden en een docent die nooit complimenten geeft wordt vaak ook niet zeer gewaardeerd.
    Dus wanneer geef je een compliment en wanneer niet?

    Groetjes,
    Dion

Comments are closed.